نوروز در حرم امام رضا آیینی به قدمت ۵۰۰ سال

به گزارش فارس، ایرانیان قرن‌ها است که با حضور در اماکن مقدس سال را تحویل می‌کنند و از این گذر سال جدید خود را بیمه می‌کنند. در واقع یک آیین باستانی با اسلام پیوند خورد و مردم از این رهگذر سال جدید را متبرک می‌کردند.

از جمله این اماکن حرم رضوی است، برگزاری مراسم عید نوروز خصوصاً تحویل سال نو از جمله مراسم‌های کهن حرم نوزانی امام رضا (ع) است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

مراسم سلام متولی حرم رضوی در عهد قاجار، تصویری که طبق برخی روایات برای عید نوروز است

 

مراسمی با قدمت از عصر صفوی تاکنون به روایت اسناد

اما جشن نوروز خصوصاً تحویل سال نو از دوره صفویان دارای آداب و تشریفات خاصی شد و همه ساله بزرگان و رجال در کنار عموم عاشقان اهل بیت‌ (ع) با برگزاری این تشریفات سال را تحویل و برگی تازه از زندگی را در سال جدید رقم می‌زدند.

البته قدمت جشن نوروز در حرم بیش از دوران صفویه است اما اسناد موجود برای این جشن‌ها از دوران صفویه موجود است که به گواه این اسناد تعطیلی ایام نوروز از آن دوران مرسوم بوده و مکتب‌خانه‌ها و برخی ادارات در این روز‌ها تعطیل می‌شدند. همچنین در اسناد موجود در آستان قدس رضوی عید نوروز با عنوان عید شاهی یاد می‌شد و مبالغی برای عیدی و انعام خدام، همچنین تهیه لباس و کفش برای ایتام کنار گذاشته می‌شد.

سندی قدیمی برای عیدی خادمان و کشیکان حرم

در ادامه گوشه‌ای از برخی دیگر از آیین‌های نوروزی در حرم رضوی تقدیم می‌شود.

تنظیف حرم مطهر

 

حرم مطهر امام رضا (ع) از گذشته در این ایام مورد تنظیف قرار می‌گرفته تا گرد و غبار و آلودگی‌ از صحن و سرای امام رئوف زدوده شود. در اسناد آستان قدس رضوی یک سند از سال ۱۳۰۷ شمسی وجود دارد که به تنظیف حرم به مناسبت شب عید نوروز اشاره دارد. در متن سند آمده است: حسب الامر مقرر شده است که «تنظیف قبل از نوروز معمول سالیانه  بیوتات از نیم چهارشنبه غره شهر شوال شروع که در یکشنبه پنجم ختم گردد». این وظیفه معمولا طی یک برنامه ریزی مشخص برای کشیک های مختلف انجام می شده است.

 

رسیدگی به امور نیازمندان

حرم مطهر امام رضا (ع) در طول تاریخ به عنوان ملجأ و پناهگاهی برای مردم از سرزمین‌های مختلف با فرهنگ‌ها و عقاید دیگر نیز مطرح بوده است. در میان اسناد موجود در آرشیو آستان قدس رضوی برخی بصورت مخارج تهیه لباس برای ایتام سادات در عید نوروز اشاره دارد. همچنین کمک به کودکان نیازمند و خرید لباس و کفش و شیرینی برای ساکنان جذام‌خانه و نواخانه رضوی از دیگر اقداماتی است که در اسناد به آنها اشاره شده است.

دستور خرید لباس و کفش برای کودکان در عید نوروز

نقاره زنی

از آیین‌های که تا به حال در حرم مطهر رضوی رایج است نقاره زنی است. این آیین پیشینه‌ای طولانی دارد و در دوره اسلامی همچنان حفظ شده است. ساکنان و زائران شهر مشهد شاهد هستند که هر بامداد با طلوع و هر شامگاه با غروب آفتاب همچنین در اعیاد خاص مذهبی و ملی مانند عید نوروز، زاد روز پیامبر(ص) و ائمه اطهار (ع) نقاره نوازی در محل نقارخانه حرم مطهر رضوی انجام می شود. در حقیقت نقاره زنی به آگاهی عموم رساندن واقعه ای مهم مذهبی سیاسی اجتماعی بوده است.

عیدی هدایا و خلعت بخشی

اهدای عیدی و پاداش به خادمان، فراشان و کارکنان حرم از دیگر آداب نوروزی حرم است که شامل مواجب نقدی و مزایای دیگری مانند لباس بوده است اما منسوبین و امرای کشوری، وجوهاتی از نذورات داخل حرم را برای تبرک و خلعت‌های نوروزی دریافت می‌کردند. نخستین سندی که به دادن خلعت به خادمان آستان قدس رضوی اشاره دارد مربوط به سال ۱۰۱۶ قمری است که به مولانا امیرمحمد جعفری رضوی پیش نماز اهدا شده است.

حضور انبوه زائران و مجاوران برای تحویل سال نو در عهد قاجار

ملاقات و دیدار با امرا و حکمرانان

یکی از مراسم‌هایی که به طور معمول انجام می‌شده جلوس امراء و به خصوص رسیدن منسوبین بوده است. در اسناد مورد بررسی پرداخت هزینه جلوس رکن الدوله حکمران خراسان و تولیت آستان قدس نشان می‌دهد که در این خصوص مراسمی خاص برگزار و پذیرایی نیز انجام می‌شده است.

کارت‌های تبریک

از جمله اسناد بسیار جالب که در مدیریت اسناد استان قدس رضوی نگهداری می‌شود مجموعه‌ای از کارت پستال‌ها با طرح‌ها و موضوعات مختلف است. کارت‌هایی که برای آصف‌السلطنه برای احوال پرسی و تبریک نوروز ارسال شده‌اند دو نمونه بسیار جالب از این مجموعه است.

آیین استقبال از بهار در حرم رضوی

      

منبع: اکوفارس

کلیدواژه: آستان قدس رضوی عید نوروز حرم رضوی حرم مطهر امام رضا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ecofars.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اکوفارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۳۶۹۳۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۱۱ شب جشن و شادمانی رضوی کاشانی‌ها با «آه و آهو»

مدیر اجرایی شانزدهمین جشنواره ملی فرهنگی هنری «آه و آهو» در کاشان گفت: شانزدهمین جشنواره ملی فرهنگی هنری«آه و آهو» از جمله برنامه‌های جشنواره بین‌المللی امام رضا (ع) با ۱۰۰ عنوان برنامه متنوع و کیفی برای تمام گروه‌های سنی به‌ویژه کودک، نوجوان و جوان در دهه کرامت برگزار می‌شود.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از اصفهان، روح‌الله توکلی عصر امروز _دوشنبه هفدهم اردیبهشت_ در نشست خبری با خبرنگاران اظهار کرد: شاخصه کیفی، معرفتی و بصیرت‌افزایی این جشنواره برگزاری ۱۱ همایش متنوع و متناسب تمامی اقشار با سخنرانی کارشناسان و استادان برجسته کشوری در حوزه‌های مختلف به مدت ۱۱ شب از جشن میلاد حضرت معصومه (س) با آئین افتتاحیه و آئین اختتامیه در شام روز میلاد امام رضا (ع) است.

وی با تاکید بر اجرای آئین افتتاحیه جشنواره ملی فرهنگی هنری «آه و آهو» در کاشان در شامگاه ۲۱ اردیبهشت، روز ولادت حضرت معصومه (س) و روز دختر با ویژه برنامه‌های متنوع گفت: آئین افتتاحیه با حضور خادمان حرم رضوی و میهمان ویژه مراسم علیرضا اسماعیل‌زاده مدیرکل نذورات آستان قدس رضوی، سخنرانی نماینده ولی فقیه و امام جمعه کاشان، ورود پرچم حرم رضوی و آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه (س)، اجرای گروه فرشتگان رضوی از آموزشگاه دکتر حسابی و مدرسه زهرای اطهر (س)، اهدای گل به دختران به مناسبت روز دختر برگزار می‌شود.

مدیر اجرایی شانزدهمین جشنواره ملی فرهنگی هنری «آه و آهو» در کاشان تصریح کرد: جشن کودکان رضوی، همایش بزرگداشت مقام امامزادگان بقاع متبرکه و تقدیر از خادمان نمونه، همایش خانواده رضوی، همایش گوهرشاد ویژه بانوان، همایش انتظار مهدوی و امام رضا (ع)، همایش سلامت خانواده، همایش شمس الشموس، همایش باب الجواد ویژه نوجوانان، جشن میلاد امام رضا (ع) و جشن ملی زیر سایه خورشید با حضور کاروان خدام حرم رضوی از جمله برنامه‌ها وهمایش‌های کیفی جشنواره «آه و آهو» در کاشان به ترتیب از شب دوم تا شب یازدهم برگزاری جشنواره (۲۲ تا ۳۱ اردیبهشت) است.

توکلی یادآور شد: جشن کودکان رضوی با حضور فرشاد حسن‌پور و اجرای عروسک «مَل مَل» شبی به یادماندنی و خاطره‌انگیز را برای کودکان رقم خواهد زد.

وی با اشاره به برگزاری همایش بزرگداشت مقام امامزادگان بقاع متبرکه و تقدیر از خادمان نمونه را با سخنرانی حجت‌الاسلام محمد حسین بلک، مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان اصفهان گفت: همایش خانواده رضوی نیز با سخنرانی سعید عزیزی روان شناس و کارشناس خانواده در زمینه سبک زندگی و مشاوره تربیتی و تقدیر از سه خانواده برتر در حوزه‌های مختلف برگزار می‌شود.

توکلی در خصوص اجرای همایش گوهرشاد ویژه بانوان را با سخنرانی فروغ نیلچی زاده پژوهشگر و استاد حوزه ازدواج و خانواده افزود: همایش انتظار مهدوی و امام رضا (ع) با سخنرانی حجت الاسلام محمود ابوالقاسمی کارشناس مذهبی و پژوهشگر قرآنی و ارائه مباحث هجرت امام رضا (ع) از مدینه به مرو و ارتباط آن با انتظار مهدوی اجرا می‌شود.

وی با تاکید بر برگزاری همایش سلامت خانواده با حضور دکتر علیرضا یارقلی دکترای تخصصی طب ایرانی خاطرنشان کرد: همچنین همایش شمس الشموس با سخنرانی حجت‌الاسلام ثباتی مقدم معاون فرهنگی آستان حضرت معصومه (س) و همایش باب الجواد ویژه نوجوانان با سخنرانی دکتر ناظری روان شناس ومشاور خانواده برگزار می‌شود.

مدیرعامل مؤسسه خادمین حضرت امام رضا (ع) در کاشان عنوان کرد: جشن میلاد امام رضا (ع) و جشن ملی زیر سایه خورشید در قالب آئین اختتامیه نیز میزبان خادمان حرم رضوی در قالب کاروان زیر سایه خورشید اعزامی از مشهد مقدس در شب‌های دهم و یازدهم جشنواره ۳۰ و ۳۱ اردیبهشت است.

توکلی با اشاره به اینکه این جشنواره طی دهه کرامت هر شب به طور میانگین میزبان ۲ تا ۳ هزار نفر از شهروندان ولایتمدار و مذهبی دارالمومنین کاشان است، افزود: غرفه ویژه کودکان این جشنواره نیز هرشب میزبان ۵۰۰ کودک و غرفه نوجوانان میزبان ۱۰۰ نوجوان با اجرای برنامه‌های متنوع آموزشی تربیتی و محوریت معرفی امام رضا (ع) وسیره رضوی است.

وی بر برگزاری جشنواره ملی آه و آهو در کاشان با مدیریت و همکاری ۲۰۰ نفر از آقایان و ۱۵۰ نفر از بانوان در کمیته‌های اجرایی، پشتیبانی، رسانه، اندیشه‌ورزی، تدارکات، فضای مجازی، طراحی، انتظامات، تشریفات و همچنین جشنواره زیر سایه خورشید را در ۱۱ شب با ۱۰۰ برنامه و آیتم فرهنگی هنری تاکید کرد و گفت: برای این جشنواره از یک ماه قبل تا کنون بالغ بر ۱۰ هزار نفر ساعت کار و تلاش جوانان و نوجوانان عاشق اهل بیت (ع) به‌ویژه علی بن موسی الرضا (ع) انجام شده است.

کد خبر 751158